Σας έχει τύχει ποτέ να σας σταματήσουν στο δρόμο για να πάρετε μέρος σε κάποια δημοσκόπηση; Έχετε απαντήσει σε online ερωτηματολόγιο για κάποια έρευνα; Αν ναι, έχετε απαντήσει με ειλικρίνεια; Ακόμα και να μην σας έχει συμβεί τίποτα από αυτά αναμφίβολα θα έχετε κάνει αναζήτηση στη Google κάποια ερώτηση που ντρεπόσασταν να ρωτήσετε απευθείας τους γύρω σας. Οι αλήθειες είναι πιο συχνές στο google search σας από ό,τι στην κοινωνική σας ζωή.
Ο επιστήμονας δεδομένων (data scientist) Seth Stephens-Davidowitz, απόφοιτος του πανεπιστημίου Harvard, υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι λέμε συχνά ψέματα. Ψέματα για το πόσες μπύρες έχουμε πιει, πόσο συχνά πάμε στο γυμναστήριο, πόσα βιβλία έχουμε διαβάσει το τελευταίο καιρό. Το ίδιο συμβαίνει και με τις δημοσκοπήσεις. Παρότι οι περισσότερες είναι ανώνυμες, όταν δίνουμε τις απαντήσεις μας, λέμε ψέματα για να δώσουμε την εντύπωση ότι κάναμε το «σωστό». Μπορεί μέσα στις δεκαετίες το τι είναι «σωστό» και τι όχι να έχει αλλάξει αλλά οι άνθρωποι έκρυβαν πάντα την αλήθεια.
Με τη μηχανή αναζήτησης της Google όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εκεί είμαστε μόνοι μας στο διαδίκτυο χωρίς κανέναν να μας θέτει ερωτήσεις. Ρωτάμε εμείς, κι εκφράζουμε τις πιο σκοτεινές, πιο ντροπιαστικές σκέψεις κι ανησυχίες όσον αφορά τις επιθυμίες, τις προκαταλήψεις και τα «πιστεύω» μας. Προβάλουμε «ωμό» τον εαυτό μας, στην πιο ακατέργαστη και πιθανά τρομακτική μορφή του.
Αυτό το γεγονός συνειδητοποίησε και ο δρ. Stephens-Davidowitz και αποφάσισε να αναλύσει ανώνυμα αποτελέσματα αναζήτησης της Google από Αμερικανούς χρήστες και να τα συγκρίνει με δεδομένα από συμβατικές δημοσκοπήσεις του παρελθόντος.
Τα πιο σοκαριστικά ευρήματα της έρευνας αφορούν το ρατσισμό. Ανάμεσα στις συχνές αναζητήσεις της Google συγκαταλέγονται οι ερωτήσεις «Γιατί είναι οι μαύροι αγενείς;» και «Γιατί είναι οι Εβραίοι σατανικοί;». Ακόμα ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά τη μαζική ανθρωποκτονία το Δεκέμβριο 2015 στο San Bernardino της Καλιφόρνια. Την ώρα που ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έβγαζε δημόσιο λόγο για να κατευνάσει τον πανικό που είχε προκληθεί στην χώρα, οι αναζητήσεις ακραίων ρατσιστικών εκφράσεων όπως το «σκότωσε μουσουλμάνους» (kill Muslims) πολλαπλασιάστηκαν. Πολίτες της Αμερικής τις πληκτρολογούσαν με την ίδια συχνότητα με την οποία αναζητούν τη συνταγή για το τέλειο μαρτίνι και τα συμπτώματα ημικρανίας. Αυτό εξηγεί πιθανά την νίκη του συντηρητικού Ντόναλντ Τράμπ, κι αν το αναγάγουμε και στην χώρα μας, την πολιτική άνοδο της Χρυσής Αυγής όταν η πλειοψηφία των πολιτών αρνείται ότι τους ψήφισε.
Τα παράδοξα που προκύπτουν μέσα από την έρευνα δεν σταματούν όμως, εδώ. Τα δεδομένα δείχνουν ότι υπάρχουν πολλοί ομοφυλόφιλοι άντρες που καταπιέζουν την σεξουαλικότητά τους στις πιο συντηρητικές πολιτείες της Αμερικής όπως Carolina και Louisiana. Αυτό προκύπτει και από το γεγονός ότι οι γυναίκες που μένουν εκεί είναι 10% πιο πιθανό να ρωτήσουν τη Google «είναι ο άντρας μου ομοφυλόφιλος;» από ό,τι να θέσουν την ερώτηση «με απατάει ο άντρας μου;»
Εξίσου λυπηρό είναι το γεγονός ότι οι γονείς θα αναρωτηθούν 2 φορές περισσότερο αν η κόρη τους είναι υπέρβαρη από ό,τι ο γιός τους, την ώρα που τα ποσοστά παχυσαρκίας της Αμερικής είναι 35% στα αγόρια και 28% στα κορίτσια.
Κάποια από τα ευρήματα είναι πιο ανάλαφρα και διασκεδαστικά. Όπως ας πούμε το γεγονός ότι οι άνδρες κάνουν περισσότερες ερωτήσεις για το πέος τους από ότι για τους πνεύμονες, συκώτι, αυτιά, μύτη, λαιμό και εγκέφαλο μαζί.
Το google search γνωρίζει τον πραγματικό μας εαυτό ίσως και καλύτερα από εμάς. Είμαστε έτοιμοι για την αλήθεια μας;
από το Θάνο Αραμπατζή