Τους γνωρίσαμε στο Fashion Room Service Xmas Glam Edition, όπου εντυπωσίασαν με το ταλέντο τους ως club kids και performance artists της αθηναϊκής queer clubbing σκηνής, μιας σκηνής που τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως επιτέλους σιγά σιγά αποκτά τη δυνατότητα να εκφράζει τη ζωντάνια της πιο δυνατά, αν και ακόμα το περιβάλλον είναι συντηρητικό.
Ο Άρης Πασχαλίδης, ο Geo, η Helenaya, o Reject aka Lex και ο PJ Mugiwara μίλησαν στο Ozon για το τι σημαίνει να είσαι queer performer στην Αθήνα, για τις τέλειες βραδιές clubbing, για το τι τους εμπνέει – και για το πώς διαχειρίστηκαν την αναγκαστική απομόνωση της πανδημίας.
Queer Clubbing Scene Status
Αν είναι ένα πράγμα στο οποίο συμφωνούν όλοι, είναι ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει στον τρόπο που αντιμετωπίζεται η queer σκηνή σήμερα, κάτι, που όπως σημειώνουν, οφείλεται στο ότι ο κόσμος είναι περισσότερο ενημερωμένος, η ιδέα του inclusion και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα προσεγγίζονται και συζητιούνται στα social media, αν και «έχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε. Όπως και παντού, υπάρχει ακόμη homophobia, transphobia και γενικά έλλειψη κατανόησης και σεβασμού στο πώς αυτοπροσδιορίζεται κάποιος», όπως σημειώνει ο Άρης Πασχαλίδης, που ωστόσο παρατηρηρεί ότι «θα μπορούσαμε να πούμε πως η queer σκηνή στην Αθήνα είναι καλύτερα από παλιότερα. Σε τι οφείλεται αυτό; Στους millennials, τα social media και την ενημέρωση σε τέτοια θέματα, έτσι ώστε να μπορέσουμε όλοι να αποκτήσουμε μία κουλτούρα σεβασμού στη διαφορετικότητα, αντιλαμβανόμενοι τη σημασία του inclusion».
Κάποιο ρόλο έπαιξε, βέβαια, σ’ αυτό και το ότι το κοινό είναι κάπως πιο συμφιλιωμένο με το drag, χάρη σε δημοφιλή shows. «Τα τελευταία χρόνια που όλοι είδαν “Rupaul’s Drag race” και το drag έγινε fully commercial, αρκετοί χώροι προσκαλούν drag queens, performers, clubkids, trans celebrities, χορευτές, ballroom houses κ.ά. Μπορείς να βρεις όλη την γκάμα αν βγεις Παρασκευή-Σάββατο βράδυ», λέει ο Geo, που πιστεύει ότι η Αθήνα «ψάχνει τη φάση της».
«Η σκηνή αυτή ουσιαστικά τώρα κάνει τα πρώτα της βήματα», συμφωνεί και ο Reject, αναφερόμενος και στα club kids, που βλέπουμε να εμπλουτίζουν με τα vibes τους ολοένα και περισσότερα clubs: «Η ιδέα του club kid, που ο ρόλος του έχει να κάνει με κάτι πιο αυθόρμητο από ένα συνηθισμένο performance, τώρα αρχίζει να γίνεται spread. Βέβαια, είναι κάτι καινούριο στην Αθήνα και οι ιδιοκτήτες των clubs δεν καταλαβαίνουν ακόμα ακριβώς τι κάνει ένα club kid». Παρόλ’ αυτά, όπως υπογραμμίζει ο PJ Mugiwara, «υπάρχει πρόοδος, το drag έχει εξελιχθεί. Υπάρχει πιο πολύ χρώμα, ο κόσμος μπορεί πλέον να είναι πιο γυμνός. Έπαιξε ρόλο και το vogue που ήρθε στην Ελλάδα. Επίσης, είναι σημαντικό που έχουν δημιουργηθεί χώροι όπου μπορεί κανείς να είναι ο εαυτός του – αλλά και ο κόσμος έχει περισσότερη διάθεση να είναι ο εαυτός του».
“Είναι σημαντικό να υπάρχει diversity στα μέρη που κάνουμε perform.”
Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι η αντιμετώπιση από το λιγότερο εξοικειωμένο κοινό δεν είναι διαφορετική. «Πολλές φορές έχει τύχει να κάνω performance μπροστά σε κοινό μη συμφιλιωμένο με την τέχνη του drag και με το queerness, κάτι που σίγουρα αλλάζει την αντιμετώπιση, αλλά αυτό είναι ιντριγκαδόρικο, διότι βάζει τους άλλους σε σκέψεις και μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα έκπληξης, εκνευρισμού ή ενδιαφέροντος. Σίγουρα το να είσαι ανοιχτά queer άτομο στην Αθήνα αποτελεί πρόκληση, αλλά γίνονται ολοένα και περισσότερα βήματα εξέλιξης», επισημαίνει η Helenaya, ενώ ο PJ Mugiwara λέει ότι συμβαίνει το straight κοινό να μην ενδιαφερθεί καν για αυτό που βλέπει και να ασχοληθεί μόνο «για να βγάλει μια φωτογραφία για το Instagram», για να πει ότι ήταν εκεί. Πάντως, υπενθυμίζει, αναφερόμενος και στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, «ο φόβος είναι ακόμα ο ίδιος, είναι εκεί, αν και μετά τον Ζακ η κοινότητα έχει ενωθεί. Έχουν δημιουργηθεί νέες ομάδες μέσα στην κοινότητα και νέες ομάδες μέσα σ’ αυτές, αλλά ξέρεις ότι υπάρχει στήριξη».
The Perfect Night
Σε κάθε περίπτωση, όλοι τους έχουν να θυμηθούν υπέροχες βραδιές όπου μπορούν να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους διασκεδάζοντας και να επικοινωνήσουν με τον κόσμο.
Για τον Geo, σημασία έχει να υπάρχει κινητικότητα, που συμβαίνει όταν «οι παρέες σπάνε, γίνονται μπλεξίματα και υπάρχει ανάγκη για επικοινωνία και επαφή». Η Helenaya υπογραμμίζει την αξία που έχει το να μπορεί κανείς να είναι ο εαυτός του, που θα έπρεπε, βέβαια, να θεωρείται αυτονόητο: «Όταν βρίσκομαι σε έναν χώρο όπου όλοι εκφραζόμαστε με τον δικό μας τρόπο, είμαστε ο εαυτός μας χωρίς να φοβόμαστε μη μας κρίνουν, εκεί δημιουργείται μια τέλεια βραδιά, ανεξαρτήτως performance».
Το γεγονός ότι δεν είναι πάντα εύκολο να εκφραστεί ένας queer performer, αν δε βρίσκεται σε ένα οικείο περιβάλλον, εντοπίζει και ο Άρης, από την εμπειρία του σε μέρη όπου η πλειοψηφία του κόσμου είναι straight. «Είναι σημαντικό να υπάρχει diversity και πολλές φορές στα μέρη που κάνουμε perform, η πλειοψηφία του κόσμου είναι στρέιτ. Και αυτό δεν είναι εύκολο – να μην έχεις την queer οικογένειά σου να σου κάνει cheer up – αλλά πιστεύουμε ότι τα shows δημιουργούν τις συνθήκες ώστε να διευρυνθούν οι ορίζοντες. Πιστεύω ότι ο κόσμος παίρνει κάτι φεύγοντας. Μια τέλεια βραδιά λοιπόν, περιλαμβάνει mixed κόσμο, ζεστά vibes, δυνατά performances και χορό μέχρι το πρωί», καταλήγει.
Inspiration
Πέρα από τον χώρο και τον κόσμο, όμως, είναι η προσωπική έμπνευση και η δημιουργική ταυτότητα του καθενός που καθορίζει τον χαρακτήρα μιας performance. Και επειδή πρόκειται για κάτι που κάθε καλλιτέχνης δημιουργεί με αφετηρία την προσωπικότητά του, το αποτέλεσμα είναι παρουσίες και performances με απίστευτο εκφραστικό πλούτο και ποικιλία μέσων. Από πού αντλεί, λοιπόν, την έμπνευσή του ο καθένας και πώς κατέληξε στα εκφραστικά του μέσα;
Ο PJ Mugiwara, με το εμπνευσμένο από τα ιαπωνικά anime όνομα, ήταν εξοικειωμένος, ως Πατρινός, με την ιδέα της μάσκας κι έτσι οι εντυπωσιακές δημιουργίες που φτιάχνει ο ίδιος για τις performances του φαντάζουν σαν μια αυτονόητη επιλογή. «Δεν ξέρω αν κάποιος άλλος στην Ελλάδα φτιάχνει κάτι παρόμοιο. Οι μορφές στις μάσκες είναι queer, φοράω τακούνια, συμμετέχω σε drag shows, στο Pride», μας λέει, επισημαίνοντας ότι οι μάσκες του εκφράζουν κατά κύριο λόγο τα συναισθήματα που θέλει να φορέσει: «Φτιάχνω στη μάσκα το συναίσθημα που θέλω, το φοράω και εκφράζομαι με την κίνησή μου. Τα σχέδια της μάσκας μπορεί να είναι εμπνευσμένα από οτιδήποτε».
Ο Άρης, από την άλλη, που το πρωί εργάζεται στον τομέα της πληροφορικής και το βράδυ ως pr & event organizer, διοργανώνει με την ομάδα Les Salopes queer πάρτι, τα οποία χαρακτηρίζει «εμπειρίες με ταυτότητα», και αγαπά τη φωτογραφία. Ωστόσο, ο κινηματογράφος είναι που τον επηρεάζει περισσότερο όσον αφορά το στυλ των performances του, τόσο ο queer όσο και ο ισπανόφωνος, ενώ αγαπά και τις βρετανικές σειρές. «Με κάθε event που οργανώνουμε, το queer και music knowledge μου εξελίσσεται και προσπαθώ να μαθαίνω και από άλλους ανθρώπους πράγματα», λέει.
Ο Geo είναι ηθοποιός, με σπουδές σε δραματική σχολή, και μπορεί να βρει την έμπνευση οπουδήποτε, σε «ένα τραγούδι, ένα όνειρο, ένα τοπάκι, ένα headpiece, μια εικόνα, ένα αστείο», στους φίλους του, τους συνεργάτες του, την ερωτική του ζωή, τη Rita Hayworth, τη Violet Chachki, τον Mugler, το τσίρκο, τη Σοφία Φιλιππίδου, το «Αll about my mother» του Almodóvar, τον Dynnodada, που δημιούργησε το κοστούμι που φόρεσε στη φωτογράφιση του Ozon. Η αγάπη του για την performance υπήρχε από την παιδική του ηλικία, όταν φανταζόταν ότι είναι κορίτσι του τσίρκου. «Έκανα το σεντόνι του κρεβατιού μου κάπα και περπατούσα σε όλο το σπίτι. Όταν έφτανα μπροστά στον μεγάλο καθρέφτη, χόρευα με απαλές κινήσεις και μετά εμένα γυμνός. Με τα χρόνια “σοβαρεύτηκα”. Μετά τη δραματική, άρχισα πάλι τα ίδια παιχνίδια που έπαιζα μικρός, μόνο που αυτήν τη φορά υπάρχουν αληθινοί θεατές και εγώ πληρώνομαι», μας λέει.
Πολλά διαφορετικά ερεθίσματα, με βασικότερα τις ντίβες της μουσικής και του κινηματογράφου, επηρεάζουν και τα acts της Helenaya, η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως μια περσόνα με class, που μέσα και από τα πάρτι των Les Salopes «αποκαλύπτει έναν εκρηκτικό χαρακτήρα που δε σχετίζεται με το έξω, παίζει ανάμεσα στο τι δείχνουμε στους άλλους και στο τι είμαστε πραγματικά». Εξάλλου, «το drag συμπεριλαμβάνει πολλές τέχνες», δίνοντάς σου τη δυνατότητα «να εκφραστείς καλλιτεχνικά και παράλληλα να διακωμωδήσεις ενσωματωμένες αντιλήψεις γύρω από το φύλο και τη σεξουαλικότητα». Το γεγονός ότι στο drag συναντιούνται διαφορετικές τέχνες, το θέατρο, το makeup art και τη μόδα, υπογραμμίζει και ο Reject aka Lex. Με το αρκετά πιο dark στυλ του, που οφείλεται, όπως λέει στο γεγονός ότι μεγάλωσε «ως γκοθάκι», και έμπνευση από τις πολύ δυναμικές γυναίκες, συνδυάζει στις performances του ετερόκλητα πράγματα, διευκρινίζοντας όμως ότι δε χτίζει μια άλλη περσόνα, παρά «συνήθως είμαι εγώ, αλλά εγώ που χρησιμοποιώ όλα αυτά τα μέσα».
Quarantine Diaries
Τι γίνεται, όμως, όταν ξαφνικά μπαίνει ένα μεγάλο, υποχρεωτικό «stop» σε όλα, όταν τα πάντα μπαίνουν σε αναμονή και αναγκάζεσαι να μείνεις κλεισμένος σπίτι; Για μια κοινότητα που το «έξω», η κοινωνική επαφή, η ορατότητα είναι ουσιαστικά στοιχεία έκφρασης, αλλά και, φυσικά, το βασικό πεδίο επαγγελματικής δραστηριοποίησης, το lockdown και η απομόνωση έφεραν σαφώς τα πάνω κάτω. Ευτυχώς, όπως σημειώνει ο Άρης, ο κόσμος παρέμεινε σε επαφή χάρη στο ίντερνετ, όπου παρακολουθήσαμε το digitalization των πάντων, ακόμα και του nightlife. «Είδαμε να οργανώνονται virtual parties – το digitalization του club δημιουργεί ένα είδος voyeurism, ένα φιτζεραλντικό αίσθημα “within and without” και δίνει μία ευχάριστη νότα στη ζωή σου», λέει. «Βιντεοκλήσεις με φίλους και ομαδικές συναντήσεις ηλεκτρονικά» αλλά και online DJ sets αποτέλεσαν μέρος της καθημερινότητας στην απομόνωση και του PJ Mugiwara.
Και, καθώς τελικά αυτό το διάστημα αποδείχτηκε ουσιαστικά… ατέλειωτο, όλοι πέρασαν, όσο περνούσε ο καιρός, από διάφορες φάσεις, που κυμαίνονταν από την αισιοδοξία μέχρι την παραίτηση. «Στην αρχή της καραντίνας, ήταν τρομαχτικό το γεγονός ότι σου αφαιρείται η παραμικρή ελευθερία να κάνεις το οτιδήποτε. Όσο οι μέρες περνούσαν, όμως, συνειδητοποίησα πως είναι μία ευκαιρία να κάνω πράγματα που δε θα έκανα υπό κανονικές συνθήκες, όπως η αναδιοργάνωση του χώρου μου, να δω ταινίες που πάντα ήθελα, κάθως και να δοκιμάσω καινούριες συνταγές μαγειρικής. Προσπάθησα να εκφράσω τη δημιουργικότητα μου χορεύοντας και δοκιμάζοντας καινούρια makeup και looks και να κάνω κάποια χιουμοριστικά ΤikΤok», περιγράφει η Helenaya.
«Τον πρώτο καιρό του lockdown δε βγήκα σχεδόν καθόλου από το σπίτι, οπότε προσπάθησα να καλύψω τον χρόνο μου δημιουργικά, όπως για παράδειγμα παίζοντας με τo makeup και κάνοντας looks για τον IG λογαριασμό μου ή προσπαθώντας να φτιάξω καινούρια ρούχα για τα επόμενα parties και events που θα έρθουν μετά από όλο αυτό», μας λέει ο Reject.
“Μέσα από αυτήν την κατάσταση δοκιμάζεται η αντοχή και η ανοχή, η ευγένεια, η ανθρωπιά μας.”
Ο Άρης περιγράφει τα τέσσερα στάδια της καραντίνας με ακρίβεια. Στο πρώτο, πιστεύεις ότι «στο τέλος όλα θα πάνε καλά: Έχεις την ψευδαίσθηση ότι δε θα κρατήσει πολύ και είναι μια βδομάδα διακοπές. Κάνεις βιντεοκλήσεις με φίλους και σου φαίνεται κάπως σαν όνειρο ή σενάριο ταινίας». Το δεύτερο στάδιο έχει το μούδιασμα του «Την πατήσαμε!», αποκτάς συναίσθηση ότι «τα πράγματα είναι σοβαρά, πίνεις μαργαρίτες κάθε βράδυ, κλείνεσαι στον εαυτό σου», λέει. Ακολούθησε το «Θα βγεις καλύτερος», που συνοψίζει την τάση των ημερών διεθνώς, δηλαδή γυμναστική και ατέλειωτα online courses. Τελευταία ήταν η φάση «Πότε θα κάνει ξαστεριά», όπου πια ανυπομονούσαμε γεμάτοι ανησυχία για την άρση των μέτρων.
Στο δικό του ημερολόγιο καραντίνας, ο PJ Mugiwara παρατηρεί ότι «αυτή η περίοδος αποτέλεσε ένα challenge για όλες τις υπάρξεις. Μέσα από αυτήν την κατάσταση δοκιμάζεται η αντοχή και η ανοχή, η ευγένεια, η ανθρωπιά μας». Ευτυχώς, η αισιοδοξία ήταν παρούσα: «Η καραντίνα ήταν κάτι που χρειαζόμουν για να πεισμώσω και να χτίσω γέφυρες επικοινωνίας με άτομα στα οποία ίσως να μην είχα αφιερώσει τον χρόνο που χρειαζόταν, όπως και με εμένα τον ίδιο».
Αν και, όπως λέει ο Άρης, «το να είσαι κολλημένος στο σπίτι είναι μία ευκαιρία που κανένας δεν ευχήθηκε να του δοθεί», όλοι συμφωνούν ότι κάπου εκεί υπήρχε μια ευκαιρία «για ενδοσκόπηση, αυτοβελτίωση και αξιολόγηση σχέσεων». Τώρα λοιπόν που περάσαμε στην επόμενη μέρα, ανυπομονούμε για το επόμενο, ασφαλές, μεγάλο πάρτι, με όλα τα ταλαντούχα club kids παρόντα και δημιουργικά, να απογειώνουν τις βραδιές μας και να εξελίσσουν την παλλόμενη queer σκηνή της Αθήνας.
Από την Ελένη Φιλιππίδου
Φωτογραφίες: Natalia Maragkou