Όπως φαίνεται οι άθεοι δεν είναι ακριβώς «ανήθικοι», όπως ίσως πιστεύουν όσοι θεωρούν τη σύνδεση με την πίστη στο θεό απαραίτητη για την ύπαρξη ενός στοιχειώδους ηθικού συστήματος.
Μάλιστα, τώρα υπάρχει και η αντίστοιχη επιστημονική στήριξη για αυτό το δεδομένο: αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει έρευνα που δημοσίευσε ο Tomas Ståhl, βοηθός καθηγητή Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι στο Σικάγο. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Plos One, συγκρίνει τις βαθύτερες αντιλήψεις άθεων και πιστών.
Αναλύοντας λοιπόν τις απόψεις σχεδόν 5000 ανθρώπων από τις ΗΠΑ και τη Σουηδία, ο Ståhl ανακάλυψε ότι οι άθεοι και οι πιστοί μοιράζονται κάποιες κοινές ηθικές αρχές: και οι δύο ομάδες πιστεύουν στη δικαιοσύνη, την ελευθερία (συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας πίστης), και στη σημασία προστασίας των αδυνάτων. Και οι δύο ομάδες επίσης έχουν δυνατές τάσεις προς την εκλογίκευση και τη γνώση που αποδεικνύεται με στοιχεία.
Αποκαλυπτικό είναι όμως το πού ακριβώς διαφέρουν οι μεν και οι δε.
Οι πιστοί τείνουν να υποστηρίζουν αρχές όπως η ευλάβεια απέναντι σε μια αυθεντία, η αφοσίωση και η ιερότητα, έννοιες που ενισχύουν τη συνοχή μέσα σε μια ομάδα.
Από την άλλη, οι άθεοι τείνουν να αποφασίζουν για το αν κάτι είναι ηθικό ή όχι από τις συνέπειες που έχει μια συμπεριφορά, περισσότερο, παρά από την «ηθικότητα» της πράξης που την προκάλεσε (για παράδειγμα, ο μέσος άθεος πιστεύει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με το σεξ, εφόσον μιλάμε για συναινούντα μέρη και κανείς δεν βλάπτεται).
Ο Ståhl συμπεραίνει ότι αυτές οι δύο διαφορές ίσως ενισχύουν το στερεότυπο ότι οι άθεοι δεν έχουν ηθική πυξίδα: στην πραγματικότητα, έχουν πολύ ισχυρές ηθικές αρχές, αλλά αρνούνται να δείξουν ευλάβεια απέναντι στην αυθεντία και την αγιότητα που λατρεύουν οι πιστοί, ενώ εκτιμούν τις περιπτώσεις όπου εμπλέκεται η ηθική με βάση τις συνέπειες των πράξεων. «Τείνουν λιγότερο από τους θρήσκους να τις αντιμετωπίζουν ως σχετικές με την ηθική», λέει ο ερευνητής σε σχετικό δελτίο τύπου.
Ο ίδιος σχεδιάζει να διευρύνει την έρευνά του ώστε να βρει τι προκαλεί αυτές τις διαφορές, ωστόσο πιστεύει ότι απορρέουν από τρία σημεία: Οι άνθρωποι που σκέφτονται αναλυτικά, μεγαλώνουν χωρίς να εμπλέκονται ενεργά σε θρησκευτικές κοινότητες και δε θεωρούν ότι βρίσκονται κάτω από μια υπαρξιακή απειλή που θα τους ωθούσε να προσευχηθούν, τείνουν να είναι άθεοι.
Με πληροφορίες από Fast Company