Θετική σκέψη χρειάζεται και θα πάνε όλα καλά!
Κι όμως, όχι… Δυστυχώς, αυτό που μας αρέσει τόσο να λέμε, να σκεφτόμαστε και να πιστεύουμε αποδεικνύεται ότι απλώς είναι κάτι που χαϊδεύει τα αφτιά μας.
Κάποιοι ερευνητές από το London School of Economics and Political Science και από το Πανεπιστήμιο του Μπαθ προβληματίστηκαν σχετικά και αποφάσισαν να ερευνήσουν αν υπάρχει κάποια δόση αλήθειας στην πεποίθηση ότι «αν φανταστείς τον εαυτό σου πλούσιο, θα γίνεις και πλούσιος».
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τις προσδοκίες και την οικονομική κατάσταση μιας ομάδας 1600 ανθρώπων για 18 χρόνια και ανακάλυψαν ότι αυτοί που σκέφτονται πιο αισιόδοξα για το μέλλον τους καταλήγουν φτωχότεροι και πιο θλιμμένοι.
Καλύτερα τα καταφέρνουν οι ρεαλιστές, αυτοί που παίρνουν αποφάσεις βασισμένοι σε πραγματικές εκτιμήσεις, δηλαδή στην πραγματικότητα. «Το να είσαι ρεαλιστής για το μέλλον σου και να παίρνεις λογικές αποφάσεις βασισμένες σε στοιχεία μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση ευημερίας, χωρίς να πρέπει να αναγκάσεις τον εαυτό σου σε ανελέητη θετική σκέψη», σημειώνει ο Chris Dawson, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.
Στην έρευνα, που κράτησε σχεδόν δύο δεκαετίες, τόσο οι αισιόδοξοι μη ρεαλιστές όσο και οι απαισιόδοξοι μη ρεαλιστές δεν είχαν καλή εξέλιξη, εξαιτίας κακών αποφάσεων που οφείλονταν σε λανθασμένες προσδοκίες. Επιπλέον, και οι δύο τακτικές έχουν ως αποτέλεσμα συναισθηματική αναταραχή. Όσοι σκέφτονται πολύ αισιόδοξα μπορεί να φτάσουν σε καταστροφικά επίπεδα απογοήτευσης, όταν ανακαλύπτουν ότι οι προσδοκίες τους διαψεύδονται, ενώ όσοι είναι υπερβολικά απαισιόδοξοι βιώνουν έναν διαρκή τρόμο ότι έχουν να περιμένουν παντού προβλήματα.
Για να γίνει περισσότερο κατανοητό το πώς λειτουργούν οι υπεραισιόδοξοι, οι απαισιόδοξοι και οι ρεαλιστές, ο ερευνητής David de Meza, καθηγητής στο London School of Economics, φέρνει το παράδειγμα του πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι στην πανδημία. «Οι αισιόδοξοι θεωρούν ότι κινδυνεύουν λιγότερο από τους άλλους από τον Covid-19, γεγονός που τους κάνει να προσέχουν λιγότερο. Οι απαισιόδοξοι, από την άλλη, ίσως μπαίνουν στον πειρασμό να μην ξαναβγούν από το σπίτι και να μην ξαναστείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Οι ρεαλιστές παίρνουν υπολογισμένα ρίσκα που βασίζονται στις επιστημονικές μας γνώσεις για την ασθένεια».
Το θέμα είναι ότι, φυσικά, αυτοί που σκέφτονται ρεαλιστικά αποτελούν τη μειοψηφία. Οι ερευνητές κατέληξαν ότι περίπου το 80% του πληθυσμού είναι μη ρεαλιστές αισιόδοξοι, που τείνουν να υπερεκτιμούν την πιθανότητα να τους συμβούν καλά πράγματα και να υποτιμούν την πιθανότητα να τους συμβεί κάτι κακό. Ίσως αυτό εξηγεί και το πώς νομίζουμε ότι όλα έρχονται από κει που δεν το περιμένουμε.