Σε όποια ηλικία κι αν βρίσκεσαι, είναι σχεδόν σίγουρο πως έχεις μία ανάμνηση που σε συνδέει συναισθηματικά με τα παιχνίδια των παιδικών σου χρόνων. Ειδικά αν πρόκειται για κούκλες, πιθανότατα θα θυμάσαι τα χαρακτηριστικά του προσώπου της αγαπημένης σου με νοσταλγία. Όμως, γνωρίζεις πόσο μεγάλη αλλαγή μπορεί να φέρει μία κούκλα που δεν μοιάζει με τις άλλες;
Η ισπανική εταιρεία παιχνιδιών Miniland, σίγουρα το ξέρει. Έχοντας τη βάση της στην πόλη Onil, όπου δημιουργήθηκε το πρώτο εργοστάσιο κατασκευής κούκλας στην Ισπανία, συνεχίζει τη μακρά παράδοση της γενέτειράς της. Πρόκειται για το brand που τιμήθηκε με το εθνικό βραβείο «Toy of the Year» για το 2020, για τη συλλογή που κυκλοφόρησε από κούκλες με σύνδρομο Down. Η κίνηση αυτή δεν στερείται σημασίας ˙ πρόκειται για μία πρωτοβουλία που πρόσφερε ορατότητα στα παιδιά με σύνδρομο Down και, συγχρόνως, ανέδειξε τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα των παιχνιδιών.
Δεν είναι η πρώτη φορά που δημιουργούνται τέτοιου είδους παιχνίδια. Στο παρελθόν όμως, οι κούκλες με σύνδρομο Down κατασκευάζονταν με τέτοιο τρόπο που τα χαρακτηριστικά τους έμοιαζαν επιτηδευμένα έντονα και αφύσικα, με αποτέλεσμα να φέρνουν σε δύσκολη θέση τους γονείς που ήθελαν να τις επιλέξουν. Η Miniland απέδωσε τα χαρακτηριστικά με προσοχή και επιμέλεια, ενώ φρόντισε να υπάρχουν στη συλλογή διαφορετικά χρώματα δέρματος και φυλετικά χαρακτηριστικά.
Οι συγκεκριμένες κούκλες, φυσικά, απευθύνονται σε όλα τα παιδιά. Η επαφή με όλο το φάσμα των ανθρώπινων χαρακτηριστικών μέσω του παιχνιδιού έχει αποδειχθεί πως είναι ιδιαιτέρως σημαντική για την συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Η Victoria Orruño, διευθύντρια μάρκετινγκ της εταιρείας, αναφέρει σχετικά στο Guardian: «Κάποιες φορές παραγνωρίζουμε ότι το παιχνίδι με κούκλες είναι μία πολύ σημαντική και μορφωτική διαδικασία για τα παιδιά. Μπορούν να δουν διαφορετικές πραγματικότητες και να τις κανονικοποιήσουν».
Τα τελευταία χρόνια η ζήτηση για παιχνίδια που αποτυπώνουν πιο ολοκληρωμένα την διαφορετικότητα του καθενός μας έχει εκτοξευθεί. Έτσι, είναι πλέον διαθέσιμες στην αγορά κούκλες που αποτυπώνουν το μη δυαδικό φύλο, κούκλες σε αναπηρικά αμαξίδια, αλλά και κούκλες με προσθετικά μέλη.
Όσο για την ανταπόκριση του κοινού, οι άνθρωποι της Miniland επισημαίνουν πως και οι ίδιοι δεν περίμεναν μία τόσο θετική έκβαση. «Ήμασταν φοβισμένοι στην αρχή,» λέει η Orruño, «όμως η αντίδραση μας εξέπληξε. Ήταν πολύ θετική». Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο πως οι κούκλες με σύνδρομο Down κέρδισαν το βραβείο ανάμεσα σε 81 διαφορετικά παιχνίδια από 24 εταιρείες παιχνιδιών που είναι αναγνωρισμένες διεθνώς.
Η τόσο μεγάλη επιτυχία αποτελεί μία ακόμα υπενθύμιση του πόσο βαρύνουσα σημασία έχει η ορατότητα και η συμπερίληψη. Όλοι οι άνθρωποι, μικροί και μεγάλοι, έχουν ανάγκη να μπορούν να ταυτιστούν με αυτό που βλέπουν στις διαφημίσεις ή, αντιστοίχως για τα παιδιά, με τα παιχνίδια τους. Ακόμη κι αν κάτι τέτοιο φαίνεται ασήμαντο, μπορεί να φέρει την αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά θα αντιμετωπίσουν τον διπλανό τους, αλλά και τον ίδιο τους τον εαυτό.
Από τη Μαργαρίτα Κούτρα
Κεντρική Φωτογραφία: Courtesy of Miniland Dolls