Εδώ και αρκετές δεκαετίες, το δερμάτινο τζάκετ ήταν ένα από τα must-have κάθε γκαρνταρόμπας που σέβεται τον εαυτό της, οι πολυτελείς τσάντες ήταν φτιαγμένες από δέρμα κροκοδείλου και τα ποιοτικά παπούτσια επιβαλλόταν να έχουν ως πρώτη ύλη τους το δέρμα.
Όσο ο διάλογος για τις επιρροές αυτών των πρακτικών στο περιβάλλον διευρύνεται, τόσο οι καταναλωτές αρχίζουν να ψάχνουν λίγο βαθύτερα αυτό που πρόκειται να αγοράσουν. Μέχρι και μερικά χρόνια πίσω, ακόμη και οι οίκοι μόδας που είχαν απαρνηθεί τη γούνα χρησιμοποιούσαν παντού στις συλλογές τους δερμάτινα ρούχα και αξεσουάρ. Απ’ ό, τι φαίνεται όμως, ήρθε ο καιρός αυτό να αλλάξει!
Την πρωτοκαθεδρία στη βιομηχανία της μόδας, όσον αφορά στη χρήση του δέρματος, έχουν δύο κατηγορίες υλικών: Το ζωικό δέρμα και το λεγόμενο «συνθετικό δέρμα», το οποίο συνήθως είναι είτε πολυουθεράνη (PU) είτε πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) – κοινώς, και τα δύο είναι προϊόντα του πλαστικού.
Μπορεί αυτά τα νέα συνθετικά δέρματα να διαφημίζονται συχνά ως βιώσιμες εναλλακτικές, όμως τα στοιχεία δείχνουν πως δε μπορούν να βιοδιασπαστούν, γεγονός που τα καθιστά εξίσου επικίνδυνα για το περιβάλλον.
Τα τελευταία χρόνια, όμως, υπάρχουν όλο και περισσότερες επιλογές για όποιον καταναλωτή θέλει να πει «αντίο» στο δέρμα – κάτι που συχνά δημιουργεί σύγχυση και μπερδεύει περισσότερο το θέμα.
Σε πρώτη φάση, μπορούμε να πούμε πως οι εναλλακτικές του δέρματος ανήκουν σε τρεις κατηγορίες: Σε επαναχρησιμοποιημένα «άχρηστα» υλικά, σε υλικά φτιαγμένα σε εργαστήριο και σε upcycled προϊόντα. Για να ανταποκριθεί ένα «ψεύτικο» δέρμα στις ανάγκες του καταναλωτή, συχνά χρησιμοποιούνται πρώτες ύλες της φύσης – όπως μάνγκο, καρύδες και μήλα. Εκτός από αυτά, μπορείς να βρεις δέρμα φτιαγμένο από ανανά και κάκτο.
Το υλικό όμως που φαίνεται να έχει τη μεγαλύτερη επιτυχία, τόσο ως προς την ομοιότητά του με το ζωικό δέρμα, όσο και ως προς την ένταξή του στη βιομηχανία της μόδας, έχει τη βάση του στο μανιτάρι. Όσοι το έχουν δοκιμάσει, αναφέρουν πως το δέρμα φτιαγμένο από μανιτάρι προσομοιάζει περισσότερο από όλα τόσο στην υφή, όσο και στον τρόπο που φθείρεται το ζωικό δέρμα.
Τον προηγούμενο μήνα, ο οίκος Hermès ανακοίνωσε πως πειραματίζεται με τις βιώσιμες εναλλακτικές στο δέρμα, ενώ κυκλοφόρησε και μία από τις πιο εμβληματικές τσάντες του σε εκδοχή από δέρμα φτιαγμένο από μυκήλιο μανιταριού. Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Οκτώβριο του 2020 εταιρείες όπως η Adidas και η Stella McCartney ανακοίνωσαν την αρχή μίας συνεργασίας με το brand Bolt Threads, προκειμένου να ενσωματώσουν το δέρμα από μανιτάρια στις συλλογές τους σε σταθερή βάση.
Εκτός από τις καινοτομίες που δημιουργούν νέα βιώσιμα υλικά, ένας άλλος δρόμος που προτιμάται ως εναλλακτική στο δέρμα είναι εκείνος του upcycling. Ακολουθώντας τη λογική της επαναχρησιμοποίησης, η εταιρεία Deadwood συλλέγει δέρματα από τη βιομηχανία των επίπλων (και όχι μόνο) και τους δίνει μία νέα ζωή. «Πρόκειται για χιλιάδες τόνους απολύτως λειτουργικού δέρματος που πετιέται σε στοίβες και καίγεται, σε ολόκληρο τον πλανήτη οπουδήποτε κατασκευάζονται δερμάτινα είδη», ανέφεραν οι συνιδρυτές της στο Fashionista.
Τα καλά νέα είναι πως, σύμφωνα με τους ανθρώπους της βιομηχανίας, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ιδιαιτέρως σημαντικά τεχνολογικά βήματα. Αυτό που μένει να συμβεί, και που αναμένεται να κάνει την πραγματική διαφορά, είναι οι μεγάλες εταιρείες και οι οίκοι να ανοίξουν τα αυτιά τους και να χρησιμοποιήσουν τις βιώσιμες εναλλακτικές, προκειμένου αυτές να γίνουν mainstream. Αισιόδοξο σενάριο, ναι, αλλά ποιος λέει πως δε μπορεί να γίνει πραγματικότητα;
Από τη Μαργαρίτα Κούτρα