H πρώτη της ταινία µεγάλου µήκους «Η Αιώνια Επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» έκανε την παγκόσµια πρεµιέρα της στο Forum του 63ου ∆ιεθνούς Φεστιβάλ Κινηµατογράφου του Βερολίνου. Η Ελίνα Ψύκου µιλάει στο Ozon για όλα όσα την οδήγησαν εκεί.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα της «Αιώνιας Επιστροφής του Αντώνη Παρασκευά»;
Από ένα άρθρο που διάβασα σε µια εφηµερίδα: «Τηλεπαρουσιαστής στη Βραζιλία κατηγορείται ότι παρήγγειλε δολοφονίες για να ανεβάσει τα νούµερα της εκποµπής του». Ο συγκεκριµένος (Wallace Souza) ήταν µάλιστα και βουλευτής της περιφέρειας της Αµαζονίας. Με εξίταρε αυτή η ιστορία και δηµιούργησα τον δικό µου ήρωα, τον Αντώνη Παρασκευά, έναν τηλεπαρουσιαστή στην Ελλάδα που σκηνοθετεί την εξαφάνιση του για να ανεβάσει τα νούµερα της εκποµπής του.
Πώς θα περιέγραφες την ταινία σε κάποιον που δεν ξέρει τίποτα γι’ αυτήν;
Σαν ένα πολύ πολύ ιδιότυπο road movie. Ο Αντώνης Παρασκευάς είναι ένας ήρωας που έχει εγκαταλείψει το σπίτι του, µε την κυριολεκτική και την µεταφορική έννοια. Ένας ήρωας που περιπλανιέται µε στόχο την αναζήτηση ταυτότητας. Πρόσφατα, κάνοντας το sound design της ταινίας και συγκεκριµένα αναπαράγοντας στο studio όλα τα βήµατα του, συνειδητοποίησα το πόσα πολλά χιλιόµετρα διανύει στη διάρκεια της ταινίας.
Ποια ήταν η µεγαλύτερη πρόκληση που αντιµετώπισες γυρίζοντας την πρώτη σου ταινία;
Να βρω χρήµατα για να την εκτελέσω, χωρίς να χρειαστεί να περιµένω δύσκαµπτους και αργούς µηχανισµούς. ∆εν βρήκα…
Πόσο ενθαρρύνει τους νέους κινηµατογραφιστές το ενδιαφέρον στο εξωτερικό για το ελληνικό σινεµά;
Πάρα πολύ! Είναι ο µόνος τρόπος για να ισορροπηθεί η αδιαφορία του εσωτερικού.
Πιστεύεις ότι η άνθιση του ελληνικού σινεµά είναι κάτι που θα κρατήσει; Πώς θα µπορούσαµε να διαφυλάξουµε αυτήν τη σηµαντική στιγµή για το ελληνικό σινεµά;
Πιστεύω πως θα κρατήσει γιατί έχω απόλυτη εµπιστοσύνη στους φίλους µου σκηνοθέτες! Πιστεύω πως θα κρατήσει γιατί οι ταινίες που γίνονται τα τελευταία χρόνια είναι καλύτερες από ένα µεγάλο ποσοστό των παλιότερων ταινιών. ∆ε θέλω µ’ αυτό που λέω να προσβάλλω την παλιότερη γενιά σκηνοθετών. ∆εν έχει να κάνει απαραίτητα ή µόνο µε το ταλέντο. Από τη µια τα σενάρια δουλεύονται πολύ περισσότερο, µέσα από τη δηµιουργική σχέση παραγωγού – σκηνοθέτη, αλλά και µέσω των workshops σεναρίου. Από την άλλη υπάρχει όλη αυτή η επικοινωνία µε το εξωτερικό, τόσο σε επίπεδο καλλιτεχνικών ερεθισµάτων (πρόσβαση µέσω του ίντερνετ και των επισκέψεων στα φεστιβάλ σε πολύ µεγαλύτερο όγκο ταινιών), όσο και σε επίπεδο εύρεσης πόρων χρηµατοδότησης. Αυτή η επικοινωνία µόνο καλό κάνει στο επίπεδο των ταινιών. Γενικά, όσο βλέπουµε γύρω µας και δεν οµφαλοσκοπούµε, µπορούµε να παγιώσουµε αυτή τη στιγµή του ελληνικού σινεµά και να την διαχωρίσουµε από τάσεις και µόδες.
Πώς αντιµετωπίζεις την κρίση σαν κινηµατογραφίστρια και σαν απλός πολίτης;
Στο δηµιουργικό κοµµάτι προσπαθώ να µην µε επηρεάζει, δηλαδή να µην µε καταθλίβει και αποµονώνει. Εξακολουθώ να είµαι δηµιουργική όσο και πριν (ούτε λιγότερο, µα ούτε και περισσότερο). Όµως αν το δω καθαρά αφηγηµατικά, προφανώς δεν γίνεται να µην συµπεριλάβω την κρίση στα θέµατα που µε απασχολούν, αλλά δεν θα ήθελα να µου γίνει εµµονή. Σίγουρα θέτει τα πράγµατα σε άλλη βάση.∆εν µπορώ να την αγνοώ, αλλά δε θέλω και να µε ευνουχίσει, να µε εµποδίσει να σκεφτώ κάτι άσχετο, κάτι ουδέτερο. Στο οικονοµικό κοµµάτι βέβαια τα πράγµατα δεν είναι τόσο απλά. ∆εν µπορείς να είσαι για πάντα ροµαντικός, ούτε να απαιτείς από τους άλλους να είναι. Οι ταινίες χρειάζονται χρήµατα, κυρίως γιατί κουβαλούν µια στρατιά ανθρώπων. Μπορεί να έκανα την πρώτη µου ταινία χωρίς χρήµατα, δε θα επιτρέψω όµως στον εαυτό µου να κάνει και τη δεύτερη µε τον ίδιο τρόπο. Με αυτή την έννοια δεν µπορώ να αγνοώ την κρίση. Σαν πολίτης τώρα, τα πράγµατα είναι ακόµη πιο δύσκολα. Με αµηχανία την αντιµετωπίζω. Τη µια µε θυµό και την άλλη µε άγνοια κινδύνου.∆εν έχω βρει τον τρόπο νοµίζω.
Τι σηµαίνει για σένα η επιλογή της ταινίας στο Forum του 63ου ∆ιεθνούς Φεστιβάλ Κινηµατογράφου του Βερολίνου;
Ευκαιρία να δουν την ταινία πολλοί άνθρωποι και άρα να επιτευχθεί ο πρωταρχικός στόχος του να κάνει κάποιος µια ταινία. Ευκαιρία να ανταµειφθούν έστω ηθικά όσοι δούλεψαν γι’ αυτήν χωρίς να έχουν ανταµειφθεί οικονοµικά. Ευκαιρία να χαρούν οι γονείς µου. Ευκαιρία να κάνω την επόµενη ταινία. Ευκαιρία να διασκεδάσουµε!
Η «Αιώνια Επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Forum του 63ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Η ταινία θα βγει στις ελληνικές αίθουσες μέσα στο 2013.
Συνέντευξη Μανώλης Κρανάκης/Φωτογραφία Γιώργος Καπλανίδης