Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιοποιήθηκε την Παρασκευή 5/2/2021, η κλιματική αλλαγή μπορεί να έχει διαδραματίσει «βασικό ρόλο» στη μετάδοση του Covid-19 σε ολόκληρο τον πλανήτη, οδηγώντας αρκετά είδη νυχτερίδων που φέρουν παθογόνα μικρόβια σε περιοχές που κατοικούν άνθρωποι.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι λόγω της κλιματικής αλλαγής το δάσος της νοτιανατολικής Ασίας έχει μεταμορφωθεί, με αποτέλεσμα την εξάπλωση νέων ειδών νυχτερίδων στην ευρύτερη περιοχή. Οι αλλαγές του κλίματος, όπως η αύξηση της θερμοκρασίας, το ηλιακό φως και το διοξείδιο του άνθρακα, οι οποίες επηρεάζουν την ανάπτυξη των φυτών και των δέντρων, έχουν μετατοπίσει τη σύνθεση της βλάστησης στη νότια Κίνα, μετατρέποντας τους τροπικούς θάμνους σε τροπική σαβάνα και φυλλοβόλα δάση. Αυτός ο τύπος δάσους είναι καταλληλότερος για είδη νυχτερίδων.
Δεδομένου ότι κάθε είδος νυχτερίδας φέρει κατά μέσο όρο 2,7 κορονοϊούς, οι ερευνητές δήλωσαν ότι περίπου 100 στελέχη ήταν πλέον συγκεντρωμένα σε αυτήν την περιοχή «hotspot». Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, λόγω των αλλαγών στη βλάστηση που έχουν γίνει τα τελευταία 100 χρόνια, ακόμα 40 είδη νυχτερίδων έχουν μετακινηθεί στην περιοχή, μεταφέροντας μαζί τους 100 περισσότερους τύπους κορονοϊών. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ο ιός που ξεκίνησε την παγκόσμια πανδημία COVID-19, προήλθε από νυχτερίδες στην επαρχία Γιουχάν της νότιας Κίνας ή σε γειτονικές περιοχές προτού μολύνει ολόκληρο τον πλανήτη.
Αλλαγή κλίματος στα δάση και covid-19
Αυτά τα ευρήματα ανησυχούν επιστήμονες για το κατά πόσο η κλιματική αλλαγή θα επισπεύσει την έλευση και άλλων μελλοντικών πανδημιών. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν κλιματικά αρχεία για να δημιουργήσουν έναν χάρτη της βλάστησης του κόσμου όπως ήταν πριν από έναν αιώνα. Στη συνέχεια το συνέκριναν με τους τρέχοντες πληθυσμούς νυχτερίδων. Τα αποτελέσματά τους αποκαλύπτουν ότι ο πλούτος των ειδών νυχτερίδων – ο αριθμός των διαφορετικών ειδών νυχτερίδων που βρέθηκαν σε μια δεδομένη περιοχή – άνθισε στην Νοτιοανατολική Ασία περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος στη Γη.
Η παρακάτω εικόνα, από τη μελέτη, δείχνει πώς άλλαξαν τα δάση της νότιας Κίνας, ενισχύοντας τον βιότοπο που προτιμούσαν οι νυχτερίδες και επιτρέποντας την εξάπλωση περισσότερων ειδών. (Η μελέτη δεν λαμβάνει υπόψη το συνολικό μέγεθος του πληθυσμού, αλλά την ποικιλομορφία των ειδών νυχτερίδων στην περιοχή.)
Πηγή εικόνας: cbsnews.com
Η μελέτη αποκαλεί αυτήν την περιοχή στη Νοτιοανατολική Ασία παγκόσμιο «σημείο πρόσβασης»για είδη νυχτερίδων και επισημαίνει γενετικά δεδομένα που υποδηλώνουν ότι ο SARS-CoV-2, ο ιός που προκαλεί το COVID-19, προήλθε από αυτήν την περιοχή.
Αυτό, λένε οι συγγραφείς, παρέχει την πρώτη απόδειξη για τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να διαδραματίσει άμεσο ρόλο στην εμφάνιση του ιού.
«Εκτιμούμε ότι, τον περασμένο αιώνα, η κλιματική αλλαγή προκάλεσε σημαντική αύξηση του αριθμού των ειδών νυχτερίδων στην τοποθεσία όπου προήλθε πιθανότατα ο SARS-CoV-2», δήλωσε ο Beyer. «Αυτή η αύξηση υποδηλώνει έναν πιθανό μηχανισμό για το πώς η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο στην προέλευση της πανδημίας».
Μια ομάδα ερευνητών από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας βρέθηκε στο Γιουχάν της Κίνας, τον Ιανουάριο για να διερευνήσει την πηγή της επιδημίας, η οποία αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε αυτήν την πόλη πριν από ένα χρόνο. Μια κορυφαία θεωρία μεταξύ των επιστημόνων είναι ότι ο ιός προήλθε από νυχτερίδες πριν μεταβεί στον άνθρωπο, πιθανώς μέσω ενός ξενιστή ζώων. Μερικές από τις πρώτες περιπτώσεις συνδέθηκαν με μια αγορά άγριων ζώων στο Γιουχάν.
Είναι ευρέως κατανοητό ότι η εκθετική αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού και η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση του περιβάλλοντος, όπως η καταστροφή των δασών και η επέκταση του εμπορίου ζώων, αυξάνει τον κίνδυνο τα μεταδοτικά παθογόνα να μπορούν πιο εύκολα να κάνουν το άλμα από ζώα σε ανθρώπους.
«Η αλλαγή του κλίματος είναι σίγουρα ένας σημαντικός παράγοντας για την εμφάνιση και την εξάπλωση των ασθενειών. Μπορεί να αυξήσει τη μετάδοση με διάφορους τρόπους», δήλωσε ο Dr. Rick Ostfeld. «Λοιπόν, ναι, η κλιματική αλλαγή με ανησυχεί σίγουρα ως προάγγελο μελλοντικών πανδημιών».
Από την Εύα Βαλαμβάνου