Ποια είναι τα όρια μεταξύ της πραγματικότητας και της αληθοφάνειας; Τι είναι αληθινό και τι είναι απλά μια οφθαλμαπάτη; H Κυπριακής καταγωγής, καλλιτέχνις Ρούλα Παρθενίου που ζει και εργάζεται στο Τορόντο του Καναδά, διαπραγματεύεται τα στενά όρια της λογικής, των διαστάσεων, των πιθανοτήτων και των χρωμάτων με τη χρήση απλών, καθημερινών αντικειμένων προσκαλώντας μας σε ένα δημιουργικό παιχνίδι εξερεύνησης και ανακάλυψης, όπου η παρατηρητικότητα και η προσοχή στη λεπτομέρεια αποτελούν βασική προϋπόθεση για να λάβεις μέρος.
Θέλεις να μας μιλήσεις για την καταγωγή σου;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στον Καναδά στους Καταρράκτες του Νιαγάρα. Σπούδασα στη σχολή Καλών Τεχνών του πανεπιστημίου Guelph και μετά μετακόμισα στο Τορόντο. Οι γονείς μου ήρθαν στον Καναδά το 1974 όταν το Αργάκι, το χωριό τους, κατελήφθη κατά τη διάρκεια της Τουρκικής εισβολής. Επέλεξαν να αφήσουν την Κύπρο παρά να γίνουν πρόσφυγες στη χώρα τους, πιστεύοντας ότι ήταν κάτι το προσωρινό, ότι θα επέστρεφαν όταν η κατάσταση διορθωνόταν. Κάτι που φυσικά δεν έγινε ποτέ.
Τι δουλειά έκαναν οι γονείς σου;
Στην Κύπρο ο πατέρας μου είχε ένα μαγαζί με μηχανήματα που τα νοίκιαζε σε τοπικούς εμπόρους. Η μητέρα μου ήταν σχεδιάστρια και δούλευε για την κυβέρνηση. Στον Καναδά είναι σερβιτόρα και ο πατέρας μου μηχανικός. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου στη θέση τους, να πρέπει να αφήνεις τα πάντα πίσω σου και να ξεκινήσεις από την αρχή. Οι γονείς μου πάντοτε πρόσεχαν να μην αφεθούν σε απογοητεύσεις και δυσαρέσκεια για ό,τι είχε συμβεί κάτι που πάντοτε θαύμαζα.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόληση σου με την τέχνη;
Όλα ξεκίνησαν, θα έλεγα, με την απόφαση μου να σπουδάσω τέχνη και όχι αρχιτεκτονική η ιδέα της οποίας με συνέπαιρνε εξίσου. Γνώριζα από την αρχή ότι η επιλογή μου ήταν η λιγότερο πρακτική αλλά με ενθουσίαζε η προοπτική μιας λιγότερο οριοθετημένης διαδρομής. Σαν καλλιτέχνης δηλαδή δεν θα περιοριζόμουν αφιερώνοντας μεγάλο χρόνο και προσπάθεια σε μια μόνο ιδέα. Το μεγάλο βήμα λοιπόν έγινε με το να θυσιάσω την πρακτικότητα υπέρ της περιέργειας μου, ενώ ήμουν ήδη αποφασισμένη να κάνω θυσίες για την ελευθερία του να πειραματίζομαι με καινούργια πράγματα.
Συγχαρητήρια για την τελευταία σου έκθεση, Never Odd or Even, ήταν εκπληκτική! Μίλησε μας για αυτήν.
Ευχαριστώ! Με μια πρώτη ματιά ο θεατής αντικρίζει μια σειρά από καθημερινά αντικείμενα πεταμένα τυχαία μέσα στο χώρο: ρολά από χαρτί τουαλέτας, στοίβες από βιβλία, χαρτοκιβώτια, καμένα σπίρτα, μαστίχες, γόμες, μια μπάλα παραλίας, μια μπάλα του τέννις, κ.α. Όταν αρχίζει να προσέχει καλύτερα τα αντικείμενα γύρω του, παρατηρεί ότι τα πάντα είναι αντίγραφα φτιαγμένα από ξύλο ή φελιζόλ βαμμένα με ματ ακρυλική μπογιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις μεγάλο μέρος της λεπτομέρειας έχει αφαιρεθεί ή έχει παραμορφωθεί από την πραγματικότητα, όπως για παράδειγμα τα τσιγάρα που ενώ διατηρούν τα πραγματικά τους χρώματα, έχουν αναλογικά επιμηκυνθεί ή η μπάλα του μπάσκετ που είναι βαμμένη σαν μπάλα παραλίας. Η περιήγηση σε ένα δωμάτιο ανάμεσα από αντικείμενα που εκ πρώτης όψεως είναι γνωστά αλλά τελικά αποδεικνύονται κάτι διαφορετικό, αποπροσανατολίζει τον θεατή. Αυτή η διχοτομία είναι το κλειδί του έργου απαιτώντας από τον θεατή να αναδιαπραγματευτεί τα δεδομένα στη σχέση του με τα αντικείμενα.
Τι σε ευχαριστεί περισσότερο, η διαδικασία ή το αποτέλεσμα;
Η βάση της δουλειάς μου είναι η διαδικασία. Παρόλα αυτά το αποτέλεσμα είναι αυτό που με ευχαριστεί περισσότερο γιατί είναι αδύνατον να το προκαθορίσω. Πολύ συχνά ξεκινάω με ένα έναυσμα ή μια προσέγγιση και το τελικό αποτέλεσμα είναι απρόβλεπτο, βγαίνει μέσω της διαδικασίας. Προσπαθώ να μειώσω στο ελάχιστο την δική μου αισθητική κριτική στο έργο και αφήνω το υλικό από μόνο του να καθορίσει αποφάσεις τύπου χρώμα, κλίμακα, κτλ. Για μένα η πιο ενδιαφέρουσα μεταμόρφωση συμβαίνει όταν το έργο παίρνει την δική του πνοή.
Τι σε εμπνέει;
Η έμπνευση μου έρχεται σε καταστήματα εργαλείων, μάντρες, παιχνιδάδικα, μαγαζιά του ενός δολαρίου, μαγαζιά ανταλλαγής, βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες. Μερικές φορές το γλυπτό παρουσιάζει το πρόβλημα μαζί με την λύση από μόνο του.
Ποιες θα θεωρούσες ως βασικές επιρροές σου;
Η δουλειά μου έχει ρίζες στο μινιμαλισμό, την εννοιολογική τέχνη καθώς και στην Pop Art. Αυτό που αναζητώ είναι τα σημεία που αυτές οι έννοιες αλληλοεπιδρούν. Η διαδικασία και η επανάληψη του μινιμαλισμού για παράδειγμα μαζί με τον πυρήνα της Pop Art, της χρήσης μαζικής παραγωγής. Οι σκέψεις του Sol Lewitts πάνω στην Εννοιολογική Τέχνη έχουν επίσης επιδράσει στη δουλειά μου, ιδιαίτερα η δήλωση ότι ‘η ιδέα είναι η μηχανή που φτιάχνει την τέχνη’.
Τι σημαίνει ταλέντο για σένα;
Θαυμάζω τις δουλειές που είναι έξυπνες, με προσεγμένη εκτέλεση. Τις εκτιμώ πολύ περισσότερο από τις τεχνικές δεξιότητες.
Ποια είναι η σημαντικότερη αξία που σου έμαθε η ζωή;
Οι αξίες που μου έρχονται στο μυαλό έχουν να κάνουν με τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλο. Η υπομονή, η κατανόηση και το να μπορείς να βλέπεις τις διαφορετικές όψεις των πραγμάτων.
LOOK CLOSER
Interview: Vasilios Dofoudis | website: roulapartheniou.com