Σε μία πόλη που φημίζεται για τις εξαιρετικές γαστριμαργικές εμπειρίες που προσφέρει, δεν νοείται να φύγετε από εκεί και να μην δοκιμάσετε, αν όχι και να προμηθευτείτε, εδέσματα που θα συναντήσετε μόνο στη Θεσσαλονίκη – ή τουλάχιστον η παρασκευή τους έχει ξεκινήσει από εκεί, για να εξαπλωθεί εν συνεχεία σε όλη την Ελλάδα.
Ένα από αυτά είναι το φημισμένο θεσσαλονικιώτικο κουλούρι. Την αυθεντική εκδοχή του θα την βρείτε σε πάγκους πλανόδιων στην Τσιμισκή και την πλατεία Αριστοτέλους. Τραγανό, ξεροψημένο και με σουσάμι, θα ανακαλύψετε και μόνοι σας ότι ένα δεν είναι ποτέ αρκετό…
Για πρωινό επιλέξτε την περίφημη μπουγάτσα, η φήμη της οποίας κάνει το γύρο της χώρας και όχι μόνο. Οι ντόπιοι αποκαλούν “μπουγάτσα” την πίτα από χειροποίητο φύλλο, που είναι γεμιστή με κρέμα, τυρί, κιμά ή σπανάκι. Η πιο περιζήτητη φυσικά είναι αυτή με την κρέμα, πασπαλισμένη με ζάχαρη άχνη και κανέλα. Το πρωινό σας μπορείτε να το πάρετε επίσης στο Spoon, με τα αφράτα βαφλάκια μερέντας να ξεχωρίζουν, ή στο διάσημο Estrella με το ακόμη διασημότερο μπουγατσάν του.
Καθώς περνάει η μέρα, καλό φαγητό θα βρείτε στον ιστορικό Σαββίκο με τα πεντανόστιμα γιαουρτλού, στο Ergon Agora του Δημήτρη Σκαρμούτσου με τη ζεστή ατμόσφαιρα και τις γκουρμέ αλλά χορταστικές μερίδες, στο διάσημο μπεργκεράδικο Brothers in Law, και φυσικά στο Ελιά – Λεμόνι, αγαπημένο φοιτητικό στέκι, καθώς προσφέρει πεντανόστιμες και χορταστικές μερίδες σε πολύ προσιτές τιμές.
Η Θεσσαλονίκη όμως, κατά κοινή ομολογία, διακρίνεται για τα γλυκά της, κι όχι άδικα. Από τους γλυκούς πειρασμούς της πόλης ξεχωρίζει το τσουρέκι του Τερκενλή (δοκιμάστε αυτό με τη γέμιση σοκολάτας ή το κάστανο), το πασίγνωστο τρίγωνο Πανοράματος του Ελενίδη (με τη λαχταριστή κρέμα ζαχαροπλαστικής), το πιο παραδοσιακό καζάν ντιπί (παράγεται από βουβαλίσιο γάλα σύμφωνα με μια συνταγή από τη Μικρά Ασία) τα σιροπιαστά του Χατζή, καθώς και τα αμαρτωλά πουράκια του Χατζηφωτίου (με σοκολατένια γέμιση), αλλά και το αφράτο μιλφέιγ του Κωνσταντινίδη.
Φεύγοντας από τα διάσημα ζαχαροπλαστεία και τα πεντανόστιμα γλυκίσματά τους, και πηγαίνοντας είτε προς την Άνω Πόλη και τα Κάστρα, είτε στην Παραλία και τα γραφικά στενά του κέντρου, θα βρείτε πολλά αξιόλογα μαγαζιά και ταβέρνες, για να φάτε το ψαράκι σας και να γευτείτε αυθεντικές πολίτικες συνταγές. Ανάμεσα όμως στα πεντανόστιμα ανατολίτικα πιάτα που μας ήρθαν από την Κωνσταντινούπολη, όπως το πολίτικο μυδοπίλαφο, τα γεμιστά σμυρνέικα καλαμαράκια, οι κοκκινιστοί λαχανοντολμάδες, το μπουγιουρντί, το παλτιτσάν κιοφτέ και άλλα πολλά, θα βρείτε φαγητά και από την ιδιαίτερη κουζίνα των Σεφαραδιτών Εβραίων της Θεσσαλονίκης, η οποία στηρίζεται στους διαιτητικούς κανόνες της θρησκείας και έχει επιρροές από την ιβηρική, τη βαλκανική και κυρίως την θεσσαλονικιώτικη διατροφική και γευστική παράδοση.
Η σεφαραδίτικη κουζίνα της Θεσσαλονίκης έχει ενδιαφέρουσες συνταγές με βάση το βοδινό κρέας και το κοτόπουλο, το ψάρι, τα χόρτα και τα κηπευτικά, το τυρί, τα αυγά, και το άζυμο ψωμί. Οι λεμονάτες αγκινάρες, το σφογγάτο με κολοκυθάκια ή μελιτζάνα, οι ντολμάδες με σάλτσα ντομάτας, το Πέσαχ (ψάρι με σάλτσα καρυδιού), τα μπαρμπούνια στον φούρνο με κορόμηλα, τα κεφαλόπουλα με ντομάτα και πιπεριά, οι «παντρεμένες» σαρδέλες, ο βραστός μπακαλιάρος, τα γεμιστά μαρουλόφυλλα με αρνίσιο κιμά, το ψητό αρνί με λαχανικά, το στιφάδο με δαμάσκηνα, το αρνάκι με σπανάκι, το κοτόπουλο με μελιτζάνες, οι σπανακοκεφτέδες, οι πρασοκεφτέδες, οι κροκέτες κοτόπουλου, η μελιτζανόπιτα με κιμά ή με τυρί, η στριφτή πίτα με κίτρινη κολοκύθα και άλλα πολλά λαχταριστά πιάτα, είναι μερικά από τα φαγητά με τα οποία οι Σεφαραδίτες Εβραίοι εμπλούτισαν την κουζίνα της Θεσσαλονίκης.
Με την πρώτη λοιπόν ευκαιρία που ο δρόμος θα σας βγάλει στη συμπρωτεύουσα, και δίχως να χάσετε χρόνο, δοκιμάστε τα φαγητά που σας προτείναμε, και πιστέψτε μας, θα επιστρέψετε εκεί για να τα απολαύσετε ξανά και ξανά. Και ίσως τότε να ζηλέψετε λίγο τους Θεσσαλονικείς που έχουν την τύχη και την ευλογία να ζουν σ’ αυτόν τον μικρό γαστρονομικό παράδεισο, όπου αρώματα, γεύσεις και ιστορία συναπαρτίζουν μία μοναδική στο είδος της κουζίνα.
Από τον Νικόλαο Μπάρδη